Bezsenność, ubytek masy ciała oraz zmniejszenie popędu seksualnego są naturalnymi objawami występującymi w ciągu kilku miesięcy po porodzie, dlatego aby stwierdzić wystąpienie depresji poporodowej muszą wystąpić charakterystyczne objawy, takie jak:
- przesadne zamartwianie się o stan zdrowia dziecka, którego stan nie budzi żadnych obaw,
- osłabienie więzi z dzieckiem,
- myśli obsesyjne dotyczące skrzywdzenia dziecka (aby doszło do rozpoznania tego objawu, myśli muszą być egodystoniczne),
- egosyntoniczne, niebędące obsesjami myśli, dotyczące zabicia dziecka (mogące prowadzić do określonych zamiarów)
Po porodzie depresja trwająca od kilku miesięcy do roku występuje u 5-25% kobiet i 1-26% mężczyzn. Na jej wystąpienie raczej nie mają wpływu status społeczny czy liczba poprzednich porodów. Przyczynami zaburzenia są głównie czynniki psychologiczne oraz środowiskowe. Należą do nich m.in: młody wiek matki, kryzysy małżeńskie oraz aktualne stresujące wydarzenia życiowe. Czynnikami znacznie zwiększającymi ryzyko wystąpienia depresji poporodowej jest przebyty wcześniej epizod depresyjny lub wcześniejsze występowanie depresji poporodowej. Jednak nie każda łza młodej matki, dołek psychiczny czy niepokój to objaw depresji poporodowej. Wiele kobiet doświadcza stanu, który nazywa się baby blues. Dotyczy on od 50 do 80 procent młodych mam. Baby blues sprowadza się głównie do niepokoju o dziecko i niepewności, czy sprosta się nowej roli. Mamy są płaczliwe, smutne i zestresowane, ale nie towarzyszy im bezsenność, myśli samobójcze ani inne objawy fizjologiczne. Nie tracą też kontaktu emocjonalnego z dzieckiem. Baby blues występuje zazwyczaj tuż po porodzie, zwykle w okresie nawału mlecznego i zazwyczaj kończy się wraz z połogiem. Zdarza się, że przechodzi w depresję poporodową, ale nie jest to częste. Jeśli jednak depresyjno-lękowym nastrojom towarzyszy silny przymus odtwarzania w myślach sytuacji porodu, sny o nim, silny opór przed przejściem niedaleko szpitala itp., to mamy raczej do czynienia z PTSD (z ang. posttraumatic stress disorder), czyli z zespołem stresu pourazowego, wywołanym porodem. Podobnym do tego, jaki może być konsekwencją np. wypadku samochodowego. PTSD dotyka od 1,5 do 3 procent młodych matek.
