Zdjęcie: Pexels zrobione przez Anna Tukhfatullina Food Photographer/Stylist
Kawa jest jednym z powszechnie spożywanych napojów, często pita jest regularnie, po przebudzeniu, po posiłku lub przy okazji spotkań towarzyskich. Jej rozpowszechnienie jest niezwykle szerokie, bez względu na status społeczny czy szerokość geograficzną.
Kawa stanowi źródło wielu różnych substancji takich jak kofeina, fenole, magnez i wiele innych. Skład tych związków zależy od gatunku kawy, stopnia palenia ziaren i metody ich oczyszczania. Zawarta w kawie kofeina stymuluje uwalnianie adrenaliny, co wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego zwiększając ciśnienie tętnicze krwi i częstość rytmu serca przez co może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka groźnych zdarzeń sercowych krótko po spożyciu. Co ciekawe, badania prowadzone nad wpływem kawy na zdrowie u ludzi nie potwierdzają jednak w pełni tych zależności.
Warto pamiętać, że kawa pozostaje równocześnie jednym z głównych źródeł polifenoli w diecie Europejczyków. Są to substancje, które ograniczają działanie wolnych rodników i stanu zapalnego, przez co pomagają w zwalczaniu zaburzeń metabolizmu a także mają wpływ na zmniejszenie ryzyka rozwoju miażdżycy. Korzystny wpływ polifenoli i innych składników kawy na ludzki organizm tłumaczy, dlaczego długotrwałe picie kawy nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju groźnych chorób układu krążenia. Dotyczy to zwłaszcza osób nawykowo pijących kawę, u których wytworzyła się tolerancja na niekorzystne efekty kofeiny. Zestawiając ostatnie doniesienia naukowe, nie odnotowano różnicy w wartościach ciśnienia tętniczego krwi u zdrowych osób spożywających kawę, prawdopodobnie ze względu na korzystne działanie polifenoli. Zauważono natomiast, że wraz ze wzrostem ilości spożywanej kawy zmniejsza się ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego i insulinooporności, prawdopodobnie wskutek stymulacji metabolizmu przez korzystnie działające substancje, takie jak adiponektyna.
Jak wykazano, w przypadku zdrowych osób nawykowe picie 3-5 filiżanek kawy wiąże się z niższym o 15% ryzykiem rozwoju choroby sercowo-naczyniowej. Co więcej, regularne spożywanie w tej grupie nawet niewielkiej ilości kawy pozwala na zmniejszenie ryzyka zgonu. Osoby spożywające większe ilości kawy nie powinny być natomiast obciążone zwiększonym ryzykiem chorób serca. Jak wykazały dotychczasowe badania, kawy powinny wystrzegać się głównie osoby chorujcie na nadciśnienie tętnicze z trudnymi do kontrolowania wartościami ciśnienia. Picia kawy u osób z dobrze kontrolowanym nadciśnieniem tętniczym jest najprawdopodobniej bezpieczne, choć aby potwierdzić te spostrzeżenia konieczne są dalsze badania.
Autor:
Dr n. med. Kamil Jonas
Piśmiennictwo:
-
Rodríguez-Artalejo F, López-García E. Coffee Consumption and Cardiovascular Disease: A Condensed Review of Epidemiological Evidence and Mechanisms. J Agric Food Chem. 2018 May 30;66(21):5257-5263.
-
O'Keefe JH, DiNicolantonio JJ, Lavie CJ. Coffee for Cardioprotection and Longevity. Prog Cardiovasc Dis. 2018 May - Jun;61(1):38-42.
-
Lavie CJ, DiNicolantonio JJ, O'Keefe JH. Editorial commentary: Coffee, tea, and cardiovascular morbidity and mortality. Trends Cardiovasc Med. 2019 Aug;29(6):351-352.
