Zdjęcie: Pexels zrobione przez Anna Shvets
W ostatnim czasie bardzo poważnym zagrożeniem epidemiologicznym stał się nowy typ koronawirusa o nazwie SARS-CoV-2 wywołujący chorobę COVID-19, mogącą powodować zapalenie płuc z ostrą niewydolność oddechową, szczególnie u starszych lub podatnych osób, niejednokrotnie o ciężkim przebiegu. Jak do tej pory poznano 6 patogennych dla człowieka koronawirusów i wszystkie one powodują zakażenia dróg oddechowych. SARS-CoV-2 przenosi się drogą kropelkową, tzn. poprzez materiał z dróg oddechowych rozpylony w powietrzu w postaci drobnych kropelek oraz przez zanieczyszczone przedmioty i powierzchnie.
Aktualnie trwają liczne badania nad skutecznością różnych rodzajów terapii COVID-19. W tym momencie brak jest jednoznacznych dowodów mówiących o tym, by jedna z nich stanowiła podstawową formę leczenia. Przykładami badanych preparatów są m.in. osocze ozdrowieńców, przeciwciała monoklonalne (tocilizumab), leki antymalaryczne (chlorochina, hydroksychlorochina), leki przeciwwirusowe (remdesiwir, fawipirawir, lopinawir/rytonawir, oseltamiwir), antybiotyki (azytromycyna) czy kortykosteroidy. Większość z tych form leczenia zarezerwowana jest do przypadków o ciężkim przebiegu oraz w warunkach badań klinicznych. Dodatkowo w przypadku wystąpienia niewydolności oddechowej pacjenci zwykle wymagają leczenia wspomagającego funkcję płuc – np. wentylacji mechanicznej z użyciem respiratora.
W związku z brakiem możliwości skutecznego leczenia pacjentów z COVID-19 dużą rolę odgrywa zapobieganie zakażeniu. Wiele krajów wprowadziło specjalne zalecenia populacyjne mające na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się COVID-19, takie jak zamknięcie granic, kwarantanna chorych, ograniczenie przemieszczania się lub wykonywania określonych aktywności. Z kolei na poziomie indywidualnym, w zależności od poziomu ryzyka zakażenia, zalecane jest stosowanie określonych środków ochrony indywidualnej oraz (rys. 1). W przypadku przebywania w przestrzenie publicznej zalecane jest częste mycie lub dezynfekcja rąk, unikanie dotykania śluzówek, utrzymywanie dystansu czy unikanie przebywania w zatłoczonych miejscach. Z kolei kontakt z chorym na COVID-19 lub osobą podejrzaną o zakażenie wymaga odpowiednio wyższego poziomu zabezpieczenia i zwykle zarezerwowany jest do pracowników ochrony zdrowia lub służb sanitarnych. Najwyższy poziom zabezpieczenia konieczny jest podczas określonych procedur medycznych związanych z wytwarzaniem znacznej ilości aerozolu, zawierającego materiał zakaźny, podczas np. resuscytacji krążeniowo-oddechowej, intubacji dotchawiczej, bronchoskopii czy pobierania wymazu do badania.
Aktualnie trwają prace nad szczepionką, której zadaniem byłaby ochrona przed COVID-19, jednak do momentu jej wytworzenia to właśnie unikanie kontaktu z potencjalnie zakażonymi osobami wydaje się być najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniu.
Autor:
Lek. Wojciech Magoń
Piśmiennictwo:
-
Flisiak R i wsp. Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. Pol Arch Intern Med. 2020; 130: 352-357
-
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. Polskie zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne oraz organizacyjne w zakresie opieki nad osobami zakażonymi lub narażonymi na zakażenie SARS-CoV-2. Wersja 1.1 - 25.04.2020
-
World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public www.who.int
