Zdjęcie: Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II
Wady wrodzone serca to strukturalne nieprawidłowości budowy serca oraz zaburzenia położenia serca i wielkich naczyń w klatce piersiowej. Wady serca dzieli się na wrodzone i nabyte. Te pierwsze rozwijają się w okresie życia płodowego. Dotykają one średnio 1 na 100 dzieci na świecie, bez względu na szerokość geograficzną. W Polsce należą do najczęściej występujących wad wrodzonych i stanowią, po chorobach okresu okołoporodowego, najczęstszą przyczynę zgonu niemowląt.
Objawy wad serca są bardzo zróżnicowane, zależnie od tego, z jaką wadą serca mamy do czynienia, okresu życia, w którym wada jest rozpoznana oraz od indywidualnej wydolności organizmu. Serce z wadą nie jest w pełni wydolne hemodynamicznie, co oznacza, że nie jest na tyle sprawne, by wyrzucać na obwód odpowiednią ilość natlenowanej krwi. Objawem jest zatem męczliwość, duszność, zwłaszcza po wysiłku, sinica, zaburzenia rytmu serca.
Lekarze dzielą wady także na proste i złożone. Te pierwsze oznaczają, że wada to tylko jedna dysfunkcja w sercu. Złożone to dwie lub więcej nieprawidłowości u jednego pacjenta, anatomicznie zlokalizowane blisko siebie lub w różnych obszarach mięśnia serca. Inny podział zakłada dzielenie je na sinicze i niesinicze. Pierwsza z grup oznacza, że u pacjenta będzie widoczna sinica na skórze, wargach, płatkach uszu.
Najczęstsze wrodzone wady serca to ubytek w przegrodzie międzykomorowej (VSD) i międzyprzedsionkowej (ASD), przetrwały przewód tętniczy (PDA), a także koarktacja aorty (CoA), krytyczne zwężenie zastawki pnia płucnego (PS) oraz zastawki aorty (AS) i tetralogia Fallota (ToF).
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ang. ASD – Atrial Septal Defect) Ryc. 1 – jest jedną z najczęstszych wrodzonych wad serca. W większości przypadków długo pozostaje bezobjawowy, ujawnia się on w wieku dorosłym, często nawet po 40 - 50 roku życia, podczas badań diagnostycznych, które zostają wykonane z powodu wystąpienia takich objawów jak: spadek tolerancji wysiłku fizycznego, duszność, zaburzenia rytmu serca pod postacią migotania przedsionków, częste występowanie chorób dotyczących układu oddechowego. W badaniu EKG stwierdza się zaburzenia przewodzenia serca pod postacią bloku prawej odnogi pęczka Hisa. W większości przypadków metodą z wyboru leczenia tej wady jest przezskórne zamykanie ubytku wykonywane przez kardiologów inwazyjnych. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, polega na wprowadzeniu przez tętnicę udową specjalnej zapinki, która ma na celu zamknięcie otworu znajdującego się między przedsionkami serca. Zabieg prowadzi do całkowitego wyleczenia wady.
Autor:
Dr hab. med. Monika Komar, prof. UJ
Piśmiennictwo:
- Komar M, Przewlocki T, Olszowska M, Sobien B, Podolec P. The benefit of atrial septal defect closure in elderly patients. Clin Interv Aging. 2014 Jul 16;9:1101-7.
- Komar M, Przewłocki T, Olszowska M, Sobień B, Tomkiewicz-Pająk L, Podolec P. Is it worth closing the atrial septal defect in patients with insignificant shunt?
- Postepy Kardiol Interwencyjnej. 2014;10(2):78-83.
- Warnes CA, Liberthson R, Danielson GK, Dore A, Harris L, Hoffman JI, Somerville J, Williams RG, Webb GD. Task force 1: the changing profile of congenitalheart disease in adult life. J Am Coll Cardiol 2001;37:1170–1175.
- Somerville J. Management of adults with congenital heart disease: an increasing problem. Annu Rev Med 1997;48:283–293.
