Zdjęcie:Pexels/Helena Lopes
Spożywanie większych niż zalecane ilości alkoholu może mieć bardzo niebezpieczny wpływ na układ krążenia oraz na zdrowie ogółem. Powszechnie znane są efekty przewlekłego, nadmiernego stosowania alkoholu na wątrobę, trzustkę czy układ nerwowy. Alkohol może prowadzić do rozwoju marskości wątroby, przewlekłego zapalenia trzustki, błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, kamicy żółciowej czy niewydolności nerek. Jest on czynnikiem ryzyka powstawania nowotworów wyżej wymienionych organów, a także gardła, krtani, przełyku, płuc czy piersi. Poprzez degenerację komórek nerwowych wywołuje m. in. demencję, padaczkę i upośledzenie funkcji poznawczych. Zwiększa częstość wypadków i powstawania urazów. Prowadzi do uzależnienia i izolacji społecznej.
Ocena wpływu spożywania alkoholu na układ krążenia była przedmiotem wielu dotychczas przeprowadzonych badań. Wiadomo, że alkohol predysponuje do rozwoju nadciśnienia tętniczego, arytmii np. migotania przedsionków, kardiomiopatii i niewydolności krążenia, zwiększa poziom „złego cholesterolu” we krwi i może prowadzić do krwotocznych udarów mózgu. Równoczesne stosowanie alkoholu i leków kardiologicznych może nasilać, bądź osłabiać ich działanie.
Z drugiej jednak strony istnieją badania naukowe, których wyniki wykazują, że umiarkowane spożywanie alkoholu zmniejsza ryzyko niektórych chorób układu krążenia, w tym choroby niedokrwiennej serca, zawałów serca czy udarów niedokrwiennych mózgu. Sugeruje się również, że umiarkowane spożywanie alkoholu może zapobiegać rozwojowi cukrzycy typu 2 oraz zwiększać poziom „dobrego cholesterolu” we krwi. Za umiarkowane uznaje się spożywanie 1-3 jednostek alkoholu na dobę u mężczyzn i 1-2 jednostek na dobę u kobiet. Jedną jednostkę alkoholu definiuje się jako: 250 ml piwa, 1 lampkę wina (około 150 ml) lub jeden kieliszek wódki (około 30 ml). Choć powszechnie uważa się, że wśród alkoholi wino wywiera najbardziej korzystny efekt, brakuje jednoznacznych dowodów potwierdzających to założenie.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wspólnie z medycznymi, w tym kardiologicznymi towarzystwami naukowymi z całego świata, przestrzega przed niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi spożywania alkoholu i zaleca abstynencję. Podsumowując, osobom niepijącym nie należy zalecać spożywania alkoholu w celu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego, natomiast osobom pijącym nadmiernie należy zalecać ograniczenie spożycia alkoholu.
Autor:
Lek. Jakub Stępniewski
Piśmiennictwo:
- Mamcarz A, Kopeć G, Pająk A i wsp. Wytyczne Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia dotyczące znaczenia alkoholu w profilaktyce chorób układu krążenia. [przygotowane do publikacji]
- Edelman EJ, Fiellin DA. In the Clinic. Alcohol Use. Ann Intern Med 2016; 164:ITC 1-16.
- Perk J, De Backer G, Gohlke H, et al. Europejskie wytyczne dotyczące zapobiegania chorobom serca i naczyń w praktyce klinicznej na 2012 rok. Kardiologia Polska 2012; 70, supl. I: S 1–S 100
