Zdjecie: Pexels zrobione przez Towfiqu barbhuiya
Kaloryczność produktów żywnościowych to energia, którą dostarcza dany pokarm, a także parametr wskazujący na ich wartość odżywczą, który wyrażany jest w kJ (kilodżulach) lub kcal (kilokaloriach). Dostarcza nam on informacji jaka ilość wody powstaje w ludzkim ciele w wyniku spalania całkowitego dostarczanych pokarmów. Aby ludzki organizm mógł w pełni prawidłowo funkcjonować i zachowywać podstawowe funkcje życiowe, niezbędne jest dostarczenie określonej ilości energii pod postacią pokarmów i płynów. Ilość ta zależy ściśle od wielu czynników, takich jak płeć, wzrost, waga ciała, aktywność fizyczna, tryb życia, czy klimat.
Według przyjętych norm poszczególne składniki pokarmowe mają stałą wartość odżywczą:
- węglowodany = ok. 4 kcal/g
- białka = ok. 4 kcal/g
- tłuszcze = ok. 9 kcal/g
- alkohol = ok. 7 kcal/g
Dane dotyczące wartości energetycznej pokarmów zawarte są na opakowaniu, z tyłu, a obecnie coraz częściej i z przodu (nutrition labels). Z przodu najczęściej podane są informacje dotyczące dostarczanej energii, zawartości tłuszczów, tłuszczów nasyconych, węglowodanów oraz soli. Po przeciwnej stronie zapisane są te same wartości, powiększone o zawartość białek i błonnika. Wszystkie podane ilości przypadają na 100 gram dania. Aby obliczyć kaloryczność posiłku, należy zsumować wartości energetyczne jego poszczególnych składników. Należy pamiętać o obliczeniu odpowiednich wartości w zależności od porcji. Przykładowe danie: kanapka z szynką i ogórkiem - 291,5 kcal:
- chleb graham 60g 132 kcal (100g - 220 kcal)
- ogórek 50 g 6,5 kcal (100g - 13 kcal)
- szynka wieprzowa 60 g 153 kcal (100g - 253 kcal)
Zapotrzebowanie energetyczne człowieka zależy od kilku czynników. Najważniejsze z nich to masa ciała, wiek, płeć, aktywność fizyczna oraz czynniki klimatyczne (głównie temperatura otoczenia). Organizm potrzebuje nie tylko energii w postaci kalorii, ale również składników odżywczych i witamin. Dlatego liczy się nie tylko liczba i kaloryczność spożywanych posiłków, ale także ich jakość.
Autor:
Dr med. Jakub Podolec
Piśmiennictwo:
- Feinman RD, Fine EJ. 'A calorie is a calorie' violates the second law of thermodynamics. Nutrition Journal. July 28 2004.
- U.S. Department of Agriculture and U.S. Department of Health and Human Services. Dietary Guidelines for Americans, 2010. 7th Edition, Washington, DC: U.S. Str. 12-15. Government Printing Office, December 2010.
- Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja. Str. 21. 2012.
- Śmiechowska M. Labelling food products. Ann. Acad. Med. Gedan. 42, 65–73 2012.
- Kłosiewicz-Latoszek L, Szostak WB, Kopeć G i wsp. Wytyczne Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia dotyczące zasad prawidłowego żywienia [przygotowane do publikacji]
