Zawał serca jest jedną z głównych przyczyn umieralności z powodu chorób sercowo-naczyniowych, a rocznie z jego powodu umiera blisko 200 000 Polaków. Części z tych zgonów udałoby się zapobiec gdyby specjalistyczne leczenie zostało wdrożone odpowiednio wcześnie. Czynnikami które zależą od pacjenta mogącymi opóźniać wdrożenie odpowiedniego leczenia to:
- odpowiednie rozpoznanie objawów
- decyzja o wezwaniu karetki pogotowia ratunkowego
- prawidłowy kontakt z pogotowiem ratunkowym
Pomimo iż powyższy schemat zachowań wydaje się oczywisty, to niemałym zaskoczeniem były wyniki badania ankietowego opublikowanego w 2011 r., w którym u 942 dorosłych mieszkańców Krakowa oceniono znajomość objawów zawału, postępowania w przypadku jego podejrzenia oraz o numer alarmowy [1].
Krakowianie w znacznym odsetku potrafią wskazać na takie objawy zawału jak ból w klatce piersiowej (90% ankietowanych), brak tchu (72%), osłabienie (45%) lub dyskomfort w żuchwie,szyi, plecach (30%) lub ramieniu (27%). Co najmniej jeden z tych objawów rozpoznało 96% zapytanych, jednakże wszystkie objawy zawału wskazał jedynie co dwudziesty zapytany (5,4%).
Prawidłową decyzję o wezwaniu karetki pogotowia ratunkowego w przypadku podejrzewania u siebie zawału serca deklarowało 74,4% krakowian. Pozostali wykonaliby czynności, które opóźniają szybko transport do ośrodka specjalistycznego takie jak: zadzwonienie po krewnego, udanie się po własny środek transportu, zadzwonienie po sąsiada czy też zażycie aspiryny i czekanie aż dolegliwości ustąpią.
Spośród wyżej wymienionych czynników, najprostszym wydawałoby się jest zadzwonienie po karetkę pogotowia ratunkowego. Wśród badanych, aż 32% dorosłych Krakowian nie było w stanie wskazać prawidłowego numeru alarmowego tj. 999 lub 112 [1]. Co więcej, znajomość numeru alarmowego nie była lepsza u osób które w przeszłości przebyły zawał serca.
Pomimo że prawidłowe rozpoznanie i szybka reakcja na występujące objawy, warunkują prawidłowe i szybkie wdrożenie leczenia, to znajomość powyższych wśród mieszkańców Krakowa nie jest satysfakcjonująca, pozostawiając przestrzeń do dalszych działań edukacyjnych.
Piśmiennictwo:
- Kopec G, Sobien B, Podolec M, Dziedzic H, Zarzecka J, Loster B, Pajak A, Podolec P. Knowledge of a patient-dependant phase of acute myocardial infarction in Polish adults: the role of physician's advice. Eur J Public Health. 2011 Oct;21(5):603-8.
